Alvast even voor de duidelijkheid, ondanks wat sommige berichten in de media u willen laten geloven:

U en niemand anders bepaalt aan wie u verhuurt!

 

Welke informatie mag ik vragen tijdens mijn selectie?

Om een huurder te kiezen wil de verhuurder uiteraard beschikken over een zeker aantal correcte en betrouwbare inlichtingen over de kandidaat. Almaar meer verhuurders en vastgoedkantoren schotelen daarom hun kandidaten een formulier voor met een reeks vragen die ze moeten beantwoorden en waar ze vaak bewijzen van inkomen, tewerkstelling en dergelijke moeten aan toevoegen.

Sommige kandidaat-huurders stellen deze formulieren in vraag omdat ze ze buitensporig vinden en een inbreuk op hun privacy. Omdat de verhuurder zijn huurder vrij, maar wel zonder discriminatie, moeten kunnen kiezen mogen onderstaande inlichtingen geëist worden:

1. de naam en voornaam van de kandidaat-huurder(s);
2. een manier om de kandidaat-huurder te contacteren: dat kan een telefoonnummer zijn, een e-mailadres, een postadres of andere;
3. elk document waarmee de identiteit van de huurder en zijn bevoegdheid om overeenkomsten te sluiten kan worden aangetoond (een huurovereenkomst mag enkel gesloten worden door een volwassene – of een ontvoogde minderjarige);
4. het aantal personen waaruit het huishouden bestaat;
5. het bedrag aan financiële middelen waarover de huurder beschikt of een raming ervan.

Een verhuurder mag geen bewijs van goed zedelijk gedrag eisen. Een inkomensbewijs voor de afgelopen 12 maanden eisen, is buitensporig.

Volstaat het inkomen van de kandidaat-huurder om de huur te betalen?

Het is geoorloofd dat een eigenaar er bijzonder goed op let dat een huurder zijn huur regelmatig kan betalen. Dit is overigens het criterium dat het vaakst de doorslag geeft bij de selectie van de huurder.

Een goede en vrij algemeen aanvaarde vuistregel is dat u vooropstelt dat de huur maximaal 1/3 van het inkomen van de huurder mag bedragen.

U mag echter niet eisen dat dit inkomen voortkomt uit een arbeidscontract en andere soorten huurders (bv. zij die een uitkering krijgen) zo al op voorhand uitsluiten.

U kunt dus wel perfect aan de kandidaat-huurder vragen dat hij u een bewijs voorlegt van zijn inkomsten (zo bv. een loonfiche of een bewijs dat hij een vervangingsuitkering geniet). Andere relevante elementen zoals een borg of een bewijs van betaling van eerdere huur­gelden mag u echter niet zonder meer afwijzen.

Discriminatie is wel verboden

Toch betekent dit niet dat alles toegelaten is bij uw keuze tussen de verschillende kandidaten. U mag uw kandidaat-huurders namelijk niet discrimineren. Bij de keuze van een nieuwe huurder is het dan ook verboden om kandidaat-huurders te weigeren op basis van onredelijke criteria die u niet objectief kunt staven.

U mag uw kandidaat-huurders nooit discrimineren op basis van geslacht, leeftijd, nationaliteit, seksuele geaardheid, etnische afkomst, enz. De criteria die u hanteert om een huurder te kiezen moeten dan ook in principe irrelevant zijn voor die keuze.

Wanneer is er sprake van discriminatie?

U mag bv. aan personen van vreemde origine niet weigeren om het pand te bezichtigen. U mag ook aan de telefoon de huurprijs niet verhogen omdat u hoort dat een kandidaat een andere nationaliteit heeft en de Nederlandse taal niet goed machtig is. U mag al evenmin de huur verbreken omdat u vaststelt dat uw huurders een koppel van hetzelfde geslacht vormen.

Het bezoek van een kandidaat a priori weigeren omdat hij bv. een handicap heeft, kan evenmin. Iemand van een vreemde nationaliteit of een persoon met een handicap weigeren omdat hij of zij geen voldoende vast inkomen kan aantonen, is echter wel toegelaten.

U mag ook aan andere personen geen opdracht geven om te discrimineren. Zo mag u bv. aan een makelaar niet vragen om niet aan vreemdelingen te verhuren. U mag hem al evenmin de opdracht geven enkel op zoek te gaan naar huurders met een ‘traditioneel’ gezin (waarbij u bv. partners van hetzelfde geslacht uitsluit).

Zelfs als uw makelaar u zou vragen of u bepaalde voorkeuren voor huurders heeft, drukt u die maar beter niet uit. Doet u dat toch, dan riskeert u theoretisch gezien een sanctie. De makelaar zou die ‘voorkeuren’ immers weleens in zijn verhuurdossier kunnen vermelden…

Welke sancties riskeert u?

Als u zich toch bezondigt aan discriminatie, bestaat de kans dat daar geen haan naar kraait. Toch is ook het risico dat u een sanctie oploopt wel degelijk reëel. U kunt eventueel veroordeeld worden tot betaling van een schadevergoeding aan een kandidaat die onterecht niet weerhouden werd.

In ernstige gevallen van discriminatie riskeert u ook strafsancties. Dat overkwam een ver­huurder die in een huuradvertentie “geen vreemdelingen” vermeld had. Een eigenaar die aan zijn vastgoedmakelaar gevraagd had om enkel aan ‘traditionele’ koppels te verhuren, werd bv. ook veroordeeld omwille van dit discriminerend gedrag.

Een verdere leidraad bij wat toegelaten is en wat niet vindt u terug op de site https://www.unia.be/nl/actiedomeinen/huisvesting

Welke andere criteria mag u nog hanteren?

Als dat objectief verantwoord is, kunt u bij uw selectie ook rekening houden met andere elementen.

Heeft u bv. een appartement in een gebouw waar nagenoeg allemaal bejaarden wonen, dan kunt u ervoor kiezen om niet te verhuren aan een jongere of aan een student.

Heeft u een appartement op een verdieping terwijl er geen lift is in het gebouw, dan zou u er ook voor kunnen opteren om niet aan een gehandicapte te verhuren.

Eens polsen of een kandidaat-huurder bereid is u toe te laten met zijn vorige verhuurder contact op te nemen vertelt ook vaak veel. Een correcte huurder die te goeder trouw is, heeft daar dikwijls geen enkel probleem mee. Referenties mag u volgens de Privacycommissie echter wel enkel controleren als de kandidaat-huurder over geen andere elementen beschikt om zijn geschiktheid als huurder aan te tonen.

Dus geen paniek …

• U heeft nog altijd het recht om op zoek te gaan naar de ‘ideale’ huurder.
• Als verhuurder kiest u in principe nog altijd vrij met welke kandidaat u uiteindelijk in zee gaat.
• U hoeft naar de andere kandidaten toe ook helemaal niet te motiveren waarom u uw keuze liet vallen op de ene of de andere kandidaat.

Bron: Eigenaarsbond, Brochure: Discriminatie op de huisvestingsmarkt (maart 2019)